ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΚΟΥΚΛΟΘΕΑΤΡΟΥ ‘’ΤΟ ΠΙΑΝΟ’’

ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΚΟΥΚΛΟΘΕΑΤΡΟΥ
‘’ΤΟ ΠΙΑΝΟ’’
Κωμωδία για κούκλες
Αθήνα 1943
Διασκευή στο έργο του Βασίλη Ρώτα

Παρουσίαση παράστασης κουκλοθεάτρου στα πλαίσια του Πολιτιστικού Προγράμματος
‘’ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ’’

Σκηνικό κουκλοθεάτρου - Κατασκευή κουκλών: Νίκος Έξαρχος, Εικαστικός
Τα ενδύματα έραψε η Μαρία Πολυξά
Κατασκευή σκηνής κουκλοθεάτρου: Στάθης Μιχάλης
Διασκευή: Νικολετοπούλου Νάνσυ, Θεατρολόγος
Επιμέλεια: Μαρία Αμοργιανού, Δασκάλα του Γ2 τμήματος, Νίκος Έξαρχος, Εικαστικός
Αρχειακό υλικό του κουκλοπαίκτη Νίκου Ακίλογλου: Μαρία Βελιώτη, Επίκουρος Καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελλοποννήσου.
Παίζουν οι μαθητές του Γ2 τμήματος του Δημοτικού Σχολείου της Άνοιξης

Παρασκευή, 22 Μαΐου 2015
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΓΙΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

Η ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Ο Νίκος Ακίλογλου (1915-2005) γεννήθηκε στην Μικρά Ασία και ήρθε στην Ελλάδα το 1922. Επαγγελματίας κουκλοπαίχτης, έπαιξε κουκλοθέατρο από το 1935 ως το 1947.

Από τον πρώτο καιρό της Κατοχής του ζητήθηκε από την Εθνική Αλληλεγγύη να παίξει κουκλοθέατρο ’’για τα παιδιά των συσσιτίων’’. Μαθαίνοντας τη δραστηριότητα αυτή ο Βασίλης Ρώτας, έγραψε για τον κουκλοθίασό του το ’’Πιάνο’’, μια λαϊκή φαρσοκωμωδία που δραματοποιούσε τα βάσανα του λαού της Αθήνας, κυρίως την πείνα και σατίριζε τα παράσιτα της κοινωνίας της, δηλαδή τους μαυραγορίτες. Παίχτηκε στο κουκλοθέατρο από τον Ακίλογλου στα συσσίτια και στα νοσοκομεία πολλές φορές με τεράστια επιτυχία.

Τον Αύγουστο του 1943 κλήθηκε από την ΕΠΟΝ για να παρουσιάσει παραστάσεις στο ’’κουκλοθέατρο της ΕΠΟΝ’’ στην Ελεύθερη Ελλάδα, στο Καρπενήσι, κάνοντας συνεχείς περιοδείες. Εκεί σε συνεργασία με τον Βασίλη Ρώτα, ως επικεφαλής του θιάσου της ΕΠΟΝ Στ. Ελλάδας, οργανώνουν ’’το θέατρο στο βουνό’’ * (1943-1944) και δίνουν θεατρικές παραστάσεις, όπου θίγονται καταστάσεις που αποτέλεσαν αντικείμενα προβληματισμού του λαού στα χρόνια πριν τον πόλεμο και κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Στις κωμωδίες αυτές κύριο λόγο κατέχουν το γέλιο και η ψυχαγωγία που χαλαρώνουν και ξεκουράζουν τους αντάρτες από την έγνοια και τον κόπο της μάχης και αποτελ_ούσαν πηγή πολιτισμού, διασκέδασης και χαράς για τους χωρικούς. Η καλλιέργεια, η τόνωση του εθνικού φρονήματος, η διατήρηση του αντιστασιακού πνεύματος απέναντι στον κατακτητή με σκοπό την απελευθέρωση και η αφύπνηση του λαού της Ελεύθερης Ελλάδας, ήταν οι βασικοί στόχοι των παραστάσεων.

Ο «συναγωνιστής Κουκλοθέατρος» όπως τον αποκαλούσαν, όργωνε τα χωριά με κίνδυνο τη ζωή του. Κουβαλούσε μαζί τις κούκλες του. Χαρτί, εφημερίδες και αλευρόκολλα ήταν οι πρώτες ύλες του… πρωτόγονα φτιαγμένες  αλλά ιδιαίτερα εκφραστικές. Δύο φορές κινδύνεψε να συλληφθεί από τους κατακτητές, τη δεύτερη τον συνέλαβαν αλλά κατόρθωσε να διαφύγει.

Η ομάδα περιλάμβανε, εκτός απο τον Ακίλογλου, μια μικρή ομάδα από παιδαγωγούς και καλλιτέχνες. Τον αρχιτέκτονα Αλέκο Μυριαλλή, που ήταν και ο επικεφαλής, τη σύζυγό του, Αλέκα Μυριαλλή, που είχε εξαιρετική εμπειρία στην οργάνωση παιδικών σταθμών, το συγγραφέα και στιχουργό Γεράσιμο Σταύρου που έγραφε τους στίχους των τραγουδιών των κουκλοθεατρικών παραστάσεων, τον μουσικό Αλέκο Ξένο, που τους μελοποιούσε και δύο δασκάλους, τον Ηρακλή και τον Λυκούργο. Εφτασαν στο Καρπενήσι ύστερα από δεκαπέντε μέρες πορεία. Αργότερα ήρθαν και ο Αλέκος Ξένος με τη συντρόφισσά του Άννα. Σκοπός τους ήταν να μάθουν κουκλοθέατρο στούς δασκάλους και τις δασκάλες της Παιδαγωγικής Ακαδημίας, που είχε ιδρυθεί στο βουνό, και να παίζουν κουκλοθέατρο στα παιδιά.

*Ντοκιμαντέρ της Αλίντας Δημητρίου ’’Θέατρο στο Βουνό’’ (Δημητρίου 1985) για την Εθνική Αντίσταση

Ευχαριστίες:
Τις πληροφορίες για τον Νίκο Ακίλογλου, τους συναγωνιστές του, το ’Θέατρο στο Βουνό’’ και τα κείμενα του Βασίλη Ρώτα για την κωμωδία για κούκλες ’’ΤΟ ΠΙΑΝΟ’’, έλαβα από την κ.Μαρία Βελιώτη, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελλοπονήσου. Την ευχαριστώ για το αρχειακό υλικό, το Ντοκιμαντέρ της Αλίντας Δημητρίου ’’Θέατρο στο Βουνό’’ με το ντοκουμέντο του ίδιου του Νίκου Ακίλογλου να παίζει κουκλοθέατρο και να δείχνει στα παιδιά τον τρόπο κατασκευής τους, μαζί με το φωτογραφικό υλικό από τις κούκλες όπου βρίσκονται στο δυστυχώς εγκαταλελειμμένο Θεατρικό Μουσείο στην Ακαδημίας 50.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον γιο του, κ.Κοσμά Ακίλογλου για τις πολίτιμες πληροφορίες και την τιμητική παρουσία του στην εκδήλωση.

Υπεύθυνος εκπαιδευτικού προγράμματος: Νίκος Έξαρχος, εικαστικός, εκπαιδευτικός εικαστικών μαθημάτων.

Φωτογράφιση: Νίκος Έξαρχος

Σχετικό link: https://www.youtube.com/watch?v=JTiYa71zRWE